Δε βλέπουν... φως τα νοικοκυριά

Επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης των νοικοκυριών της Θεσσαλονίκης, απαισιοδοξία για το μέλλον της απασχόλησης και βουτιά στις βιομηχανικές παραγγελίες είναι ορισμένα από τα σημαντικά ευρήματα της 1ης Έρευνας Οικονομικής Συγκυρίας του νομού Θεσσαλονίκης, με τίτλο «Βαρόμετρο ΕΒΕΘ», που παρουσίασε σήμερα Τρίτη 28 Απριλίου 2009, ο πρόεδρος του ΕΒΕΘ, Δημήτρης Μπακατσέλος.
Η έρευνα καλύπτει και τους τέσσερις τομείς της οικονομίας (βιομηχανία-μεταποίηση, υπηρεσίες, λιανικό εμπόριο και κατασκευές) ενώ αποτυπώνει και τις προσδοκίες των καταναλωτών σχετικά με θέματα όπως η ανεργία.
Όπως είπε, μεταξύ άλλων, ο κ. Μπακατσέλος, η κατάρτιση και παρακολούθηση του «Βαρόμετρου ΕΒΕΘ», εντάσσεται στο πλαίσιο της διαρκούς προσπάθειας που καταβάλλει το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης για την πληρέστερη πληροφόρηση και ενημέρωση, τόσο του επιχειρηματικού κόσμου και των φορέων (κρατικών ή μη) της πόλης της Θεσσαλονίκης, όσο και των κατοίκων της. Παράλληλα στοχεύει στην ανάδειξη σημαντικών θεμάτων που απασχολούν τις επιχειρήσεις και την ευρύτερη κοινωνία.
Η έρευνα θα διεξάγεται δύο φορές το χρόνο, κατά το 2ο 15νθήμερο των μηνών Μαρτίου και Σεπτεμβρίου, σε συνολικό δείγμα 1.500 ερωτώμενων (800 επιχειρήσεων και 700 καταναλωτών) στο νομό Θεσσαλονίκης με τηλεφωνικές συνεντεύξεις με τους υπευθύνους των επιχειρήσεων (γενικούς διευθυντές ή διευθυντές Οικονομικών ή διευθυντές Πωλήσεων ή τους ιδιοκτήτες, αν πρόκειται για μικρότερες επιχειρήσεις) και με τη χρήση των ερωτηματολογίων στα πρότυπα αυτών που χρησιμοποιούνται από το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) και την Ευρωπαϊκή Ένωση (DG ECFIN), προκειμένου τα αποτελέσματα να είναι συγκρίσιμα με τις αντίστοιχες έρευνες που διεξάγονται σε Εθνικό (ΙΟΒΕ) και Ευρωπαϊκό (DG ECFIN) επίπεδο.

Επιδείνωση
για νοικοκυριά
Ειδικότερα, από την έρευνα καταναλωτών προκύπτουν τα εξής:
1. Από το 56% των ερωτηθέντων δηλώνεται επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης των νοικοκυριών στο νομό Θεσσαλονίκης κατά το τελευταίο 12μηνο. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 16% των νοικοκυριών (περίπου 1 στα 7) χρεώνεται όλο και περισσότερο, ενώ αντίστοιχο ποσοστό δηλώνει ότι υποχρεώνεται να «τραβάει» από τις αποταμιεύσεις του, προκειμένου να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις του. Μόλις το 20% (1 στα 5 νοικοκυριά) αποταμιεύει σε κάποιο βαθμό, ενώ το 47% δηλώνει ότι τα φέρνει ίσα-ίσα με το εισόδημα του νοικοκυριού. Επίσης, μόνο το 3% των νοικοκυριών του νομού έχει δει βελτίωση της οικονομικής του κατάστασης κατά το προηγούμενο 12μηνο.
Η εικόνα αυτή των νοικοκυριών του νομού Θεσσαλονίκης είναι περίπου αντίστοιχη του εθνικού μέσου όρου, καθώς το σχετικό ισοζύγιο διαμορφώνεται στις -35 μονάδες στο νομό και στις -40 μονάδες σε επίπεδο χώρας, ενώ η υστέρηση σε σχέση με τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο είναι πολύ μεγάλη, αφού αυτός διαμορφώνεται στις -18 μονάδες.
2. Περίπου 1 στα 2 νοικοκυριά (48%) του νομού περιμένουν επιδείνωση της οικονομικής τους κατάστασης (κατά το επόμενο 12μηνο), έναντι μόλις 13% που προβλέπει βελτίωση και 32% που προβλέπει σταθερότητα. Σε επίπεδο ισοζυγίου, ο σχετικός δείκτης διαμορφώνεται στις -23 μονάδες, ενώ ο αντίστοιχος δείκτης σε Εθνικό επίπεδο βρίσκεται (το Μάρτιο του 2009) στις -39 μονάδες και ο ευρωπαϊκός δείκτης στις -10 μονάδες. Προκύπτει, λοιπόν, ότι οι Θεσσαλονικείς είναι λιγότερο απαισιόδοξοι σε σχέση με το μέσο όρο των Ελλήνων παραμένουν, ωστόσο, πολύ πιο απαισιόδοξοι σε σχέση με τους Ευρωπαίους καταναλωτές.
Απαισιοδοξία
για το μέλλον
3. Το 85% των κατοίκων του νομού εκτιμά ότι η γενική οικονομική κατάσταση της χώρας επιδεινώθηκε κατά το τελευταίο 12μηνο, ενώ το 59% εκτιμά ότι η οικονομική κατάσταση της χώρας θα επιδεινωθεί περαιτέρω και κατά το επόμενο 12μηνο. Και στην απάντησή τους αυτή, οι Θεσσαλονικείς παραμένουν λιγότερο απαισιόδοξοι από τους υπόλοιπους Έλληνες με το δείκτη του ισοζυγίου θετικών-αρνητικών απαντήσεων να διαμορφώνεται στις -36 μονάδες στο Νομό Θεσσαλονίκης, έναντι των -64 μονάδων του εθνικού μέσου όρου.
4. Περίπου 4 στους 10 (43%) καταναλωτές στο νομό Θεσσαλονίκης αναμένουν σημαντική ή πολύ σημαντική αύξηση των τιμών καταναλωτή το επόμενο 12μηνο, ενώ το ποσοστό όσων εκτιμούν ότι οι τιμές αυξήθηκαν σημαντικά ή πολύ σημαντικά το προηγούμενο 12μηνο ανεβαίνει στο 59%.
5. Πιο απαισιόδοξοι για την εξέλιξη της ανεργίας εμφανίζονται οι κάτοικοι του νομού Θεσσαλονίκης, τόσο σε σχέση με τους υπόλοιπους Έλληνες όσο και σε σχέση με τους Ευρωπαίους καταναλωτές, καθώς οι σχετικοί δείκτες ισοζυγίων (κατά το επόμενο 12μηνο) διαμορφώνονται στο -73 σε επίπεδο Νομού Θεσσαλονίκης, στο -71 σε επίπεδο χώρας και στο -66 σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πιο συγκεκριμένα, περίπου 9 στους 10 καταναλωτές του Νομού Θεσσαλονίκης (88%) προβλέπουν ότι η ανεργία θα αυξηθεί το επόμενο 12μηνο στη χώρα, σε μια περιοχή όπου η ανεργία βρίσκεται ήδη σε πολύ υψηλά επίπεδα και καταγράφεται ως το κυριότερο πρόβλημα της περιοχής, σε όλες σχεδόν τις δημοσκοπήσεις κοινής γνώμης που διεξάγονται το τελευταίο διάστημα.
Απροθυμία για
σημαντικές αγορές
6. Οι Θεσσαλονικείς εμφανίζονται απρόθυμοι να κάνουν μεγάλες αγορές. Συγκεκριμένα, το 60% αυτών, θεωρεί ότι δεν είναι τώρα η κατάλληλη στιγμή για πραγματοποίηση σημαντικών αγορών (έπιπλα, ηλεκτρικές /ηλεκτρονικές συσκευές κτλ.), έναντι μόλις 22% που θεωρεί ότι η στιγμή είναι κατάλληλη. Παρότι, στη συγκεκριμένη ερώτηση οι Θεσσαλονικείς εμφανίζονται πιο θετικοί από τους υπόλοιπους Έλληνες (με το δείκτη στο Νομό Θεσσαλονίκης να διαμορφώνεται στις -38 μονάδες, έναντι -48 μονάδων του Εθνικού μέσου όρου), εμφανίζονται πιο φειδωλοί στην πρόθεση αύξησης των δαπανών (για το επόμενο 12μηνο) για σημαντικές καταναλωτικές αγορές με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις -52 μονάδες σε επίπεδο Νομού, έναντι -37 μονάδων σε επίπεδο χώρας και -25 μονάδων σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό, ενδεχομένως να οφείλεται στο ότι οι καταναλωτές του Νομού Θεσσαλονίκης, αναγνωρίζουν μεν ότι υπάρχουν ευκαιρίες για αγορές προϊόντων (λόγω της κρίσης), ωστόσο δεν έχουν την οικονομική ευχέρεια να τις εκμεταλλευτούν, καθώς όπως προκύπτει και από τις άλλες ερωτήσεις της έρευνας, η οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών έχει δη επιδεινωθεί σημαντικά και μεγάλο μέρος αυτών βρίσκεται σε οριακά σημεία.
7. Το «Βαρόμετρο ΕΒΕΘ» επιβεβαιώνει τα στοιχεία για επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης των νοικοκυριών και για πολύ χαμηλή πρόθεση αποταμίευσης. Το 78% των νοικοκυριών δε θεωρούν πιθανό να αποταμιεύσουν, έναντι μόλις 21% που δηλώνει ότι είναι πιθανό να αποταμιεύσει (κατά το επόμενο 12μηνο). Μάλιστα, η αδυναμία των νοικοκυριών στη Θεσσαλονίκη φαίνεται να είναι μεγαλύτερη από την υπόλοιπη Ελλάδα με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις -53 μονάδες, έναντι -49 μονάδων σε Εθνικό επίπεδο και -11 μονάδων σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αυτοκίνητα
και σπίτια
Επίσης, τα στοιχεία της έρευνας –η οποία διεξήχθη πριν από την εξαγγελία των μέτρων για την αγορά αυτοκινήτου και την οικοδομή- δείχνουν σημαντική πτώση (θα κυμανθεί στο 30%) στην αγορά αυτοκινήτου στο νομό Θεσσαλονίκης το επόμενο 12μηνο, ενώ καταγράφεται γενικευμένη απροθυμία για αγορά ή κατασκευή κατοικίας, καταγράφεται από τα νοικοκυριά στο νομό Θεσσαλονίκης ακολουθώντας κατά πόδας τις τάσεις σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Μόλις το 2% θεωρεί δεδομένο ότι θα προβεί σε αγορά ή ανέγερση κατοικίας (κατά το επόμενο 12μηνο) κάτι που αντιστοιχεί σε περίπου 7.000-8.000 κατοικίες, ενώ ο αριθμός αυτός μπορεί να φτάσει τις 18.000-19.000 κατοικίες, αν υλοποιήσει τις σκέψεις του για αγορά και ένα σημαντικό ποσοστό όσων δηλώνουν ότι είναι πιθανό να αγοράσουν ή να κτίσουν σπίτι, κατά το επόμενο 12μηνο (6%). Μια μέση εκτίμηση φέρνει τον αριθμό των κατοικιών που θα πωληθούν ή θα κτιστούν κατά το 2009 στο Νομό Θεσσαλονίκης, στις 13.000 κατοικίες. Αντίστοιχα, πολύ χαμηλή πρόθεση καταγράφεται και για διάθεση σημαντικών χρηματικών ποσών με σκοπό την ανακαίνιση ή επισκευή-βελτίωση κατοικίας, κατά τους επόμενους 12 μήνες.

Απαισιόδοξες και
οι επιχειρήσεις
Σε αρνητικό επίπεδο βρίσκεται ο «δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών για τη Βιομηχανία» στο νομό Θεσσαλονίκης καθώς από την έρευνα καταγράφονται μείωση της παραγωγής και των παραγγελιών.
Ειδικότερα, το 60% των βιομηχανιών του νομού Θεσσαλονίκης είδε την παραγωγή του να μειώνεται το τελευταίο εξάμηνο, έναντι μόλις 8% που δηλώνει ότι η παραγωγή του αυξήθηκε. Επίσης, το 60%, δηλώνει ότι οι παραγγελίες που έλαβε μειώθηκαν κατά το τελευταίο εξάμηνο (οδηγώντας τις επιχειρήσεις σε αντίστοιχη μείωση της παραγωγής), φαινόμενο εντονότερο στο νομό Θεσσαλονίκης σε σχέση με την υπόλοιπη Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως μαρτυρούν οι σχετικοί δείκτες ισοζυγίων θετικών – αρνητικών απαντήσεων.
Λόγω της εξαιρετικά κακής πορείας του προηγούμενου εξαμήνου αλλά και των προβλημάτων στη λειτουργία του λιμανιού της Θεσσαλονίκης οι βιομηχανικές επιχειρήσεις έχουν ήδη προσαρμόσει την παραγωγική τους δυναμικότητα σε χαμηλότερα από τον εθνικό και ευρωπαϊκό μέσο όρο επίπεδα, γεγονός που έχει οδηγήσει σε εξορθολογισμό των υφιστάμενων αποθεμάτων τους (σ.σ. το 58% θεωρεί φυσιολογικά για την εποχή τα επίπεδα αποθεμάτων προϊόντων που τηρεί η επιχείρησή τους).
Οι βιομηχανίες της Θεσσαλονίκης είναι πιο απαισιόδοξες σε σχέση με τις υπόλοιπες της χώρας και για το μέλλον, καθώς 4 στις 10 (43%) προβλέπουν πτώση των παραγγελιών και κατά συνέπεια της παραγωγής τους και μόλις το 18% προβλέπει αύξηση, κατά το επόμενο εξάμηνο. Επιπλέον, το 25% «βλέπει» μείωση του αριθμού των απασχολουμένων στην επιχείρηση κατά το επόμενο εξάμηνο, έναντι μόλις 4% που προβλέπει αύξηση.
Ιδιαίτερα αρνητικό είναι το κλίμα και στις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών στο νομό Θεσσαλονίκης, όπως καταγράφεται στην Έρευνα Υπηρεσιών του «Βαρόμετρου ΕΒΕΘ», όπου ο σχετικός «Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών» για τον τομέα των Υπηρεσιών βρίσκεται στις -33 μονάδες, έναντι -17 μονάδων σε εθνικό επίπεδο και -31 μονάδων σε ευρωπαϊκό.
Αλλά και ο «Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών για το Λιανικό Εμπόριο» κινείται στο νομό σε αρνητικό επίπεδο, το οποίο, ωστόσο, είναι ελαφρώς πιο βελτιωμένο σε σχέση με τον αντίστοιχο εθνικό δείκτη, αλλά σαφώς πιο κάτω από τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό. Το ισοζύγιο θετικών-αρνητικών εκτιμήσεων του «Δείκτη Επιχειρηματικών Προσδοκιών Λιανικού Εμπορίου» βρίσκεται στις -32 μονάδες στο Νομό Θεσσαλονίκης, έναντι -38 μονάδων σε εθνικό και -22 μονάδων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ειδικότερα, η συντριπτική πλειοψηφία των ερωτηθέντων (71%) δηλώνει ότι οι πωλήσεις τους μειώθηκαν κατά το τελευταίο εξάμηνο, ενώ μόλις το 8% δηλώνει αύξηση των πωλήσεων και το 21% αναφέρει σταθερότητα. Επίσης, πάνω από τις μισές (54%) επιχειρήσεις Λιανικού Εμπορίου του νομού Θεσσαλονίκης προβλέπουν περαιτέρω πτώση των παραγγελιών τους προς τους προμηθευτές τους (κατά το επόμενο εξάμηνο) και μόλις 1 στις 10 «βλέπουν» αύξηση. Τέλος, το 43% των επιχειρήσεων του δείγματος προβλέπουν πτώση των πωλήσεων τους κατά το επόμενο εξάμηνο, ενώ το 16% “βλέπει” μείωση του αριθμού των απασχολουμένων και μόλις το 2% προβλέπει αύξηση.
Πιο έντονη εμφανίζεται η τάση μείωσης των τιμών των προϊόντων, καθώς το 27% προβλέπει πτώση των τιμών κατά το επόμενο εξάμηνο, έναντι μόλις 7% που προβλέπει αύξηση.
Όπως ήταν αναμενόμενο, σε αρνητικό επίπεδο βρίσκεται και ο «Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών για τις Κατασκευές». Το ισοζύγιο θετικών -αρνητικών εκτιμήσεων βρίσκεται στις -42 μονάδες στο νομό Θεσσαλονίκης, με -45 μονάδες σε εθνικό και -38 μονάδες σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ιδιαίτερα αρνητική είναι η εξέλιξη της κατασκευαστικής δραστηριότητας κατά το τελευταίο εξάμηνο σε σχέση, τόσο με την υπόλοιπη Ελλάδα όσο και με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι περισσότερες κατασκευαστικές επιχειρήσεις (54%) αναφέρουν επιδείνωση της δραστηριότητάς τους, ωστόσο μόνο 1 στις 4 (26%) προβλέπει μείωση των τιμών των ακινήτων (κατά το επόμενο εξάμηνο), ενώ η συντριπτική πλειοψηφία (61%) προβλέπει σταθερότητα των τιμών και μόλις το 8% «βλέπει» αύξηση.-

(Τα αποτελέσματα της έρευνας είναι αναρτημένα και στην ιστοσελίδα: www.ebeth-barometer.gr)